domingo, 24 de maio de 2015

As máxicas pozas do Río Pedras


“Ennovelados no fulgor da lua 
os faroles nas pozas aluciantes, 
co xesto recadado do asesino 
lavan as longas mans cheas de sangue. 
Pol-as ruas eivadas desprunaba 
o albar riola das fuxidas horas. 
O tempo foi deitarse antr'as montanas 
no leito branco e mol das nubens mortas. 
No silenzo hai un crimen inconfeso 
a noite ten o corazón fendido 
dos seus ollos cegados pol-as tebras 
escoa a vida nun xemer de río”
Luís Amado Carballo, Proel

Se fai cousa dun par de semanas tiveramos o enorme pracer de visitar e coñecer unha das fervenzas máis impresionantes da Serra do Barbanza, a do Cadarnoxo, desta volta quero amosarvos outra máxica ruxidoira que baixa desta serra atlántica conformando unha gran cantidade e variedade de pozas ó seu redor. Xa tiveramos ocasión de coñecer algún que outro recuncho fluvial no que o río e os elementos foron moldeando as rochas e conformando pétreas pozas ó seu paso, como as do Río Cerves en Melón ou as Caldeiras do Río Castro. É un auténtico pracer refrescarse nestes valiosísimos recunchos naturais sen medo a sermos arrastrados polas correntes. É por iso que decidimos achegarnos até a Pobra do Caramiñal para procurar, desta volta, as senlleiras Pozas do Río Pedras. 


Para dar coas pozas e fervenzas do Pedras tivemos que procurar o lugar de Aldea Vella e, unha vez alí, camiñar un bo anaco por un sendeiro e baixo dunha foresta de xestas, piñeiros i eucaliptos. Hai quen di que a carón do curso do Río Pedras pasaba unha pequena calzada romana que uniría as terras de Boiro coas de Porto do Son. De camiño, cando xa comezabamos a escoitar o murmurio do río preto de nós e o afastado estrondo das fervenzas, albiscaríamos ó lonxe unha pétrea e antiga ponte que chamaría a nosa atención e que nos dividiría sobre da súa suposta orixe. Atravesámola ponte, coñecida popularmente como “romana”, e comezariamos a ascender por un estreitísimo vieiro de terra a carón do leito do Río Pedras. A ascensión non resultou nada doada, o abrupto terreo, o intricado vieiro ateigado de xestas e silveiras e a abafante calor, fixeron daquela corredoira un treito infindo e fatigoso.


Cando chegamos ó alto albiscaríamos a primeira gran fervenza, o primeiro gran chanzo granítico deste impracticable treito do río. Ao seu redor comezaríamos a albiscar tamén unha pequena parte da foresta autóctona destas terras, encarnada en carballos e salgueiros que semellan agonizar baixo a alongada sombra dos eucaliptos. Ficamos abraiados ante aquela primeira fervenza que baixaba preguizosa sobre dunha gran poza de augas serenas e transparentes. Mollamos os nosos pés naquela xigantesca poza e albiscamos no afastado horizonte un mar ateigado de bateas. Logo de refrescármonos, decidimos descender até o terceiro gran chanzo desta fervenza ateigada de saltos, de pozas e de escuma.  Alí acharíamos unha fervenza e unha poza moi similares á anterior, mais desta volta a ruxida era menos pronunciada e as augas semellaban descender máis de vagar.


Moitas das pozas que fomos achando eran practicamente inaccesibles, mais verdadeiramente fermosas. Xa no treito final, á altura daquela antiga ponte que tanto nos chamou a atención, seguiríamos descendendo até o cuarto chanzo deste río que nace na bravía Serra do Barbanza. Desta volta ficariamos inmersos nun auténtico paraíso. Ante nós tiñamos unha gran poza de augas transparentes acubillada ó abeiro dun auténtico verxel. Ó fondo, unha pequena pero máxica fervenza que semella brotar por antr’as pedras. Pousamos os nosos corpos un bo anaco a carón daquela poza e de fronte daquela pequena pero fascinante fervenza. 


Cantos recunchos máxicos e de infinda beleza atesoura este noso húmido e verdescente país, cantos pequenos paraísos se perden por esta nosa infinda e variada xeografía. Ficamos calados, ollando os nosos rostros no calmo leito do río, recendendo o quente e inconfundible  arume dos piñeiros, deixándonos levar polo murmurio das correntes. Canta paz atopamos neste pequeno verxel da marisqueira Pobra do Caramiñal, canta serenidade, canta silencio, canta beleza. Dende logo non agardabamos achar neste pequeno recuncho tal cantidade de pozas, tal cantidade de fervenzas. Se algunha conclusión sacamos deste paraíso de fervenzas e de pozas é que estas últimas semellan moito máis grandes e seguras que as das Caldeiras do Castro, e a variedade e cantidade das mesmas semella superar ás do Río Cerves no concello ourensán de Melón


Despedímonos desta máxica e fermosa paraxe da Pobra, destoutra impoñente fervenza do Barbanza, no preciso intre no que, como diría o gran Luís Amado Carballo; “o tempo foi deitarse antr'as montanas”

sábado, 23 de maio de 2015

A branca saba d'auga do Cadarnoxo


“Daquela pechei os ollos e navegamos acaso
tantas noites de consumo que mareleei da febre
e a pouco vou cos tísicos
na fervenza dos desaucios: limpo o corazón e a morte
incauta e prematura”
Xosé Vázquez Pintor, Seara

Fai cousa dun par de semanas tiven a sorte de retornar até as faldras da impoñente Serra do Barbanza para acompañar ós meus amigos Óscar, Iolanda, Eduardo e Xosé Luís nunha curta viaxe que nos achegaría até as xoias milenarias que se agochan baixo da cortiza terrestre dos montes da Graña e de Sabuceda, nos ermos cumios do Barbanza. Naquela mesma viaxe, denantes mesmo de ascender até os solitarios cumios desta serra costeira que olla de fite ó Atlántico e de coñecer as necrópoles de Armadoiro, Casota do Páramo, a Cavada ou Arca do Barbanza, decidimos detérmonos un intre, pra refrescármonos e coller folgos, baixo a impoñente Fervenza do Cadarnoxo. 

Achamos a Fervenza do Cadarnoxo, que nace no Iroite, no cumio máis alto da Serra do Barbanza e a uns escasos 700 metros de altitude sobre do nivel do mar, a carón dunha estrada comarcal que une os concellos de Boiro e Noia á altura do lugar de Moimenta, na parroquia de Santo André de Cures. Este curto regato, que nace como as bestas bravas e os lobos nouturnos nos indómitos cumios do Barbanza, gaña en pouco traxecto un importante caudal de auga grazas á intricada e vertixinosa orografía da serra. As augas deste regato desembocan no Coroño e acompañan o curso deste río até a súa comuñón coas salgadas augas do Atlántico na boirense Praia Xardín. Alí pechan xuntos parte do instintivo ciclo dunha auga que nin fina nin remanece; que se transforma. 


Somos auga, pensei, namentres ollaba a branca escuma da Fervenza do Cadarnoxo. Este prezado ben, sempre en constante movemento, que se presenta líquido, que torna sólido, que esvaece gasoso, maioritariamente oceánico, ás veces aéreo e terreal, doce e salgado, quente e frío, axitado e sereno; alenta vida, mátanola sede, escorrega polas nosas veas. É parte de nós. Se algo somos é maioritariamente auga. Logo de cavilar por un bo anaco neste máxico elemento, decidín achegarme até ós mesmos pés da fervenza tratando de non escorregar polas húmidas rochas da ribeira. Malia estarmos en primavera, a fervenza amosaba un importante caudal de auga que nos deixou francamente sorprendidos. 


Deixamos tras de nós esta fermosísima fervenza boirense cunha sensación agradable e case que reparadora. Semella como se o balbordo daquelas augas axitadas e transparentes conseguise removérnolas entrañas, aquilo que se agocha trala sólida coiraza de osos e pelicas.