martes, 17 de novembro de 2009

Ceibemos o Xallas!


"De Xallas; mais coma Xallas,
N' he terra tan agre e estérea;
Préto d'areosa Lage,
Non longe de Pasarela:
As suas casas son brancas,
E unhas pombas asomellan,
Sobr' un tarréo pousadas,
No tempo da sementeira"

Eduardo Pondal, Queixumes dos pinos

Dende o alto das rosadas, milenarias i escachadas rochas graníticas da enseada do Ézaro, -o único pero espectacular recuncho de mar do concello coruñés de Dumbría-, contémplase a fría morte do Xallas no inmenso Océano Atlántico. Dende o granítico alto da fervenza, a pintoresca vila do Pindo semella minúscula, arroupada polos indómitos mares da Costa da Morte. Os pondalianos "feros corvos" enloitan o ceo dos solpores dos confíns da terra. Semella como se estivesen a escoitar un réquiem de bardos bos e xenerosos para protagonizar a procesión máis antiga e ollar dende o recuncho máis privilexiado a lendaria Fervenza do Xallas.


Esta importantísima xoia natural é o único río do vello continente europeo que desemboca en fervenza sobre do mar, mais por desgraza, a partires do ano 1897 comezaría a ser cruelmente apresado e canalizado pola interesada man humana, decapitado por unha xigantesca presa de formigón. Ás veces o turismo consegue un domingo de liberdade para o pobre Xallas, para abrir un pouco o grifo e sacar unhas instantáneas dunha agónica, programada e paradisíaca morte. A nós tocaranos deleitarnos coas fotos dun Xallas que xa non ensina o seu máis fermoso e digno arte de morrer. Algún día ha volver ser libre, cavilei, namentres albiscaba outra morte, a do sol que cada día tingue de sangue este horizonte, estes confíns de terra, salitre e marusías, alcumados Costa da Morte.

sábado, 7 de novembro de 2009

Cunqueiro fica en Mondoñedo


Herba aquí ou acolá

Todo pende en que ún esteña morto
perguntando póla herba que nasce derriba
coma por un novo corpo máis levián,
abaneado pólo vento,
- que trae e que leva a semente -
Herba no monte ou nas rúas da cidade
- aquí podían ser os pés dos vagabundos
que ún se soñara nús unha mañán de cedo -

Canto vai da memoria á herba
por onde terreas pensativas azas
caladamente te recomezan. Ouh abril,
tí liberdado dos vermes e dos ósos
dos ouvidos por onde estabas apegado
a aqueles outros pasaxeiros de traxe novo!
Cando chove adeprendo a beber auga.
Por unha boca que non tiven, abrancuxados
fíos que zugan no terrón e medran:
foron percisos nubes e sol e un sacho
- namentras te valeiras
esqueces os cantos ledos do verán e o merlo
o pan o lume e esa doce sorrisa
que todos tivemos unha vez pousada no peito -

Todo pende en que ún esteña morto
e queira volver ao val e á noite
esmola de home, pasteiro comunal
onde brancas ovellas alindadas por unha vella
pacen seguido sin erguer a cabeza
sin decatarse de ónde ven a herba
que moen e remoen os dentes apertados.

Sin decatarse da resurreción da carne de Álvaro Cunqueiro,
un novo corpo limpo que soñaba co vento,
— beira dun río, quizaves,
ou nun alto —.

Ese alguén de meu que nunca volve
á auga da infancia
sin saber saír do laberinto.
Ese que é outro home que eu levo
derrubado sobre min
ou como a hedra 90 carballos abraza.

En balde lle digo que hoxe recollen
as coloradas mazáns
e que hai que buscar as que caen entre a herba.
Verdadeiramente é como levar un morto
nada apetece e de nada se lembra
preguizoso sombrío. A seu carón vivo
e o eu que canta e volve
mira de esguello pra ónde xaz
e olla cómo apodrecen nel os soños e os anceios
a mocedade que foi e as sorrisas das mulleres
todo o que foi amado e recibido
todo o que foi e nunca máis será.
Pro o eu que vive e anda
resiste e non esquece ren,
despedíndose farto de vida
cando a vida de meu e máila súa acaben.
Pro eu resucitarei que soio volven
os que recordan, compañeiros.

Álvaro Cunqueiro