“N' os verdexantes cómaros do Esto,
No val de Brántuas,
Ou d' Angeriz;
Ou nas pendentes
De Corcoésto,
Ou sobr' o cume do Gomariz.
Se dos curutos,
Na vaga bruma,
De prado verde na branda cor;
De negro baixo,
Na branca escuma,
De casta estrela no resprandor”
Eduardo Pondal, Queixumes dos pinos
Aló polos costeiros montes de Ponteceso, nas máis salitrosas e cantareiras terras de Bergantiños, tiven oportunidade de coñecer outro senlleiro santuario galego que desta volta se distingue por posuír unha monumental torre cilíndrica, coñecida como a Torre do Faro e presidida por unha pétrea virxe, que se albisca dende varios quilómetros á redonda e que non deixa a ninguén indiferente. Viaxei cara a vila natal do insigne poeta Eduardo Pondal para atravesar e acompañar o curso do Río Anllóns e internarme noutra erma e mítica paraxe pondaliana, noutro lendario recuncho galego. A capela da Nosa Señora do Faro, o santuario que me traería até esta coruñesa vila de Ponteceso, localízase no Monte do Faro, na parroquia de San Xián, no mítico e pondaliano “val de Brántuas”.
Este recuncho conformado pola Capela da Nosa Señora do Faro, que data do ano 1731, a súa torre e a súa Virxe, que dende antano ofrece guía e protección ós mariñeiros destas terras de Bergantiños, é un dos espazos máis máxicos, emblemáticos e monumentais de Ponteceso. Conta a lenda que neste recuncho de Brantuas, as mulleres dos mariñeiros adoitaban realizar un ritual coñecido como “virar a tella” e que consistía en voltear unha tella da Capela da Nosa Señora do Faro para que os ventos trocasen e a choiva amainase nas noites de temporal, coa única intención de que os mariñeiros chegasen sans e salvos a porto. Este ritual comezaría a decaer coa chegada das embarcacións a motor. Mais se algo chama a atención do visitante neste Monte do Faro, neste recuncho de San Xián de Brantuas, é a súa monumental torre cilíndrica de 39 metros de altura que semella impoñerse no horizonte. Esta impoñente torre sería custeada polo devoto emigrante pontecesán Ricardo Pose Ouréns, mais nunca chegaría a vela en vida. O seu fillo e a súa viúva serían os encargados de ordenar a súa construción para cumprir o derradeiro desexo do seu finado.
Esta torre de Brantuas, inaugurada no ano 1959 e dedicada ó Sagrado Corazón de Xesús, posúe no seu interior unha escaleira de caracol de 133 chanzos a través da cal se pode acceder até o máis alto, onde podemos albiscar unhas vistas realmente impresionantes e maxestosas da beira atlántica bergantiñá. A torre do Monte de O Faro, un dos monumentos máis senlleiros da Costa da Morte, foi erixida para desafiar a forza dos ventos desta costa traizoeira e asasina. Isto implica que a estrutura adoite sufrir un leve balanceo, mais este feito responde á elasticidade dos materiais empregados na súa construción e resulta imprescindible para que se manteña en pé. A base desta impoñente torre presenta catro talles, coma catro puntos cardinais, que representan a San Xián, -o santo patrón da parroquia-, á Virxe do Faro, a San Ricardo e ó Apóstolo Santiago. Debo confesar que non me atrevín a subir até o alto daquela torre; as súas entrañas semellaban estreitas i escuras de máis. Lisquei transitando a súa sombra namentres cavilaba nas últimas vontades humanas, nos derradeiros desexos por satisfacer, nas mulleres dos mariñeiros e nos seus ritos de fe i esperanza, nunha cultura de maxia e tradicións que remataría por desaparecer.
Imos xunto a Virxe
do Monte do Faro
que nos mande o vento
para que chegue o barco
Nosa Señora do Faro
está no alto, fai que dorme
mais ela ben veu pasar
aos mariñeiros de Corme
Ningún comentario:
Publicar un comentario