“Nalgures a túa torre era o gladiolo
inapreixable dunha estrela errante,
faiscando nos fogos de artificio
como seme dos ceos”.
Helena Villar Janeiro, Festa do corpo
Dende a miña última e solitaria viaxe estival ás cálidas terras de Ourense, namentres percorría a chaira Comarca da Limia, sentín a necesidade de achegarme até as abondosas torres que se albiscan impoñentes no horizonte destas terras, as senlleiras torres da Limia, para coñecer máis de preto a súa situación, a súa historia e as súas características. Decidín tratar de percorrelas, contemplalas e acariñalas, ollalas dende a base e sentir a súa grandeza máis preto de min. A primeira que chamaría a miña atención sería, sen lugar a dúbidas, a Torre da Pena, no Concello de Xinzo da Limia. Para achegarme a ela tería que dirixirme até a Parroquia de San Pedro da Pena. Non me resultou complicado chegar, a torre fica imperturbable dominando a liña deste chán horizonte. Nada máis chegar ó alto onde se localiza a impoñente Torre da Pena, fiquei abraiado ante a fermosura e amplitude da paisaxe chán que semellaba estenderse baixo os meus pés. Este elevado penedo é coñecido como o Alto da Pena, e acada os 747 metros de altitude.
De fronte a min, a uns escasos 50 metros, tiña a impoñente e pétrea Torre da Pena. Achegueime a ela paseniño, contemplando a impresionante panorámica que dende eiquí se albisca da contorna. Esta torre, tamén coñecida popularmente como o Castelo da Porteliña, formaba parte de catro fortificacións que protexían, antano, a Lagoa de Antela, xunto coa Torre de Sandiás, a de Celme e a de Porqueira. A torre que hoxe vemos era a Torre da Homenaxe do antigo Castelo de A Pena da Portela. A torre ten unha planta cuadrangular, duns aproximados 10,40 por 10,30 metros. Os seus muros posúen unha anchura máis que considerable, nada máis e nada menos que 2,40 metros. Esta torre fica arrodeada por unha muralla de planta oblonga.
O interior da torre posúe tres andares, o primeiro e o terceiro, cubertos con bóvedas de canón. No primeiro andar, onde se localiza a entrada, a bóveda semella moi elevada, mais crese era para posibilitar un piso de madeira intermedio con fins domésticos ou de almacenaxe. Non está claro o momento no que se erixiu esta fortaleza ou concretar a súa antigüidade.
Hai quen cre que se remonta á época sueva namentres que outros sosteñen que data do século XII e que fora erixida co fin de previr os intentos de invasión de Afonso Henriques de Portugal. Malia todo, as primeiras referencias históricas achadas semellan revelar que puido ser erixida por Ruy Pérez de Biedma a mediados do século XIV. Sábese que no ano 1386 fora conquistada polo Duque de Lancaster. Tempo despois, i herdada polos Biedma, pasaría a mans da Casa de Monterrei, para posteriormente, froito dun longo preito entre a Casa de Monterrei e a Casa de Lemos, rematar en mans desta última. Aínda a pesares de que tivo unha orixe señorial, a fortaleza tamén desenvolvería o papel de estratéxico posto militar da fronteira portuguesa. No século XVIII, a fortaleza sería abandonada e completamente derrubada, conservándose somentes esta torre. A torre foi restaurada pero fica pechada e non se pode acceder ó seu interior. Unha auténtica mágoa. Ollei dende a base, dende un dos catro vértices desta impoñente torre, as pétreas ameas que, coma dentes de serra, semellan chegar ó ceo i esfiañar as brancas nubes. Ollei as pequenas portas e ventás e maxinei achegarme ata elas gateando polo vértice dunha pétrea torre horizontal, proseguindo un vieiro marcado por dourados e celestes liques. Logo de contemplar de novo a pasaxe, decidín abandonar o lugar. Descendín o Alto da Pena cara as terras cháns da Lagoa de Antela deixando tras de min a sombra solitaria da súa torre, o antigo fogar dos Biedma; esta antiga, pétrea e impoñente atalaia limiá. 
Ningún comentario:
Publicar un comentario