luns, 22 de decembro de 2014

O mosteiro mercedario de San Xoán de Poio


“Quen fora pedra, quen fora santo
D'os qu'ali hai
Coma San Pedro, n'as mans as chaves
C'ô dedo en alto como San Xoan,
Un-has tras outras eneracioes
Vira pasar
Sin medo â vida que dá tormentos
Sin medo â morte qu'espanto dá”
Rosalía de Castro, Follas novas

Xa debeu pasar como cousa dun par de anos dende a miña última visita ó Concello de Poio, desta volta sería por motivos laborais, polo que pouco tempo tería para coñecer os meirandes segredos deste concello pontevedrés. Nembargantes, tería a sorte de pasar e determe a carón dun dos recunchos de Poio onde mellor se mesturan a arte, a historia e a fe. Detívenme a carón do Mosteiro de San Xoán, no centro mesmo da vila e de fronte á Casa do Concello. Debido ás presas que naquel intre me supuña o traballo, non puiden pararme a contemplar con tranquilidade o mosteiro, mais coido que aquela impresionante fachada da igrexa, tan somentes o pouco que puiden coñecer do San Xoán de Poio, pareceume máis que digna de ser retratada e lembrada nesta bitácora. 

O San Xoán de Poio é un mosteiro beneditino medieval. Non resulta doado precisar a data concreta da súa fundación, mais crese que puido ser aló polo século VII e da man de Frutuoso de Braga. A primeira proba achada entorno ó mosteiro dataría do ano 942, e a partires daquel entón recibiría privilexios e distincións reais e nobiliarias, chegando mesmo a incorporarse á Congregación de San Bieito de Valladolid. Entrámbolos anos 1548 e 1556 chegaría a albergar tamén un Colexio Maior de Teoloxía. Sería no 1581 cando darían comezo as obras da igrexa e do claustro principal ou procesional, que serían executadas entre o ano 1600 e o 1612. Tan somentes un ano despois, no 1613, abriríanse as portas do Colexio de Pasantes do San Xoán de Poio, que permanecerían abertas até o ano 1834. Coa Desamortización de Mendizábal comezaría a tornar para peor a realidade do mosteiro. Aló polo 1890, os monxes beneditinos rematarían por abandonar o San Xoán de Poio, que sería ocupado polos relixiosos da Orde da Mercé. Estes últimos, os mercedarios, levan habitando o mosteiro dende aquel entón até os nosos días. A igrexa foi erixida no século XVII por Pedro de Monteagudo seguindo os patróns dun plano datado de finais do século XVII e da autoría de Fray Gabriel de Casas, mestre das obras de San Martiño Pinario. No ano 1700, a obra quedaría sen rematar e tería que ser finalizada por outro mestre tan somentes oito anos despois. A fachada desta igrexa fica enmarcada por dúas torres cunha portada con dous pares de columnas de chapiteis dóricos na parte inferior, entre as que se localiza a imaxe de San Xoán Bautista, e outros dous pares na parte superior; desta volta de chapiteis corintios. Este mosteiro posúe dous claustros; o da portería e o principal. O primeiro é rectangular e foi erixido  entre o 1747 e o 1749. O principal, máis pequeno e de planta cuadrangular, foi erixido a canda a igrexa e posúe unhas naves cubertas cunha bóveda de cruzaría estrelada. Abandonei o San Xoán de Poio, se cadra, un pouco máis apresurado do normal, mais non menos impresionado, fascinado ou sorprendido; non menos satisfeito do habitual.

Ningún comentario: