Os ollos de Compostela

“percorres
toda unha luz máis adentro da cortiza abismada e brutal
cos ollos abertos e rotativos
acuáticos de lágrima
moi lonxe dos escuros recantos da sombra

e caen
pálpebras
como pragos que foron chuvia de traschuvia
no punto preciso do camiño
no que abranguer un tenro volume de corpo

ou ollada afundida na brétema 

ou ollar o mar con ritmo de nautilus 
cántos milleiros de ovellas de luz
de lume branco lacrimóxeno
ou flores de ruido fluvial

caberán no teu sono de ollos abertos
como feridas?

cánto acontecer de espada-navalla-lóstrego
profundidade de memoria
asobío en ritmo do alonxamento inicial que se esparexe
serán os teus ollos
esquecendo abrirse
no alto poder de alumear?”
Enma Pedreira, Corpo

Hai unha morea de almas petrificadas que vixían cada día e cada noite, dende os máis históricos e monumentais edificios, a encrucillada de rúas graníticas que conforman a vella capital, o pétreo e frío corazón do matriarcado. Hai ollos de pedra e metal que semellan encarnaren aínda, baixo da súa garrida coiraza de liques dourados e cincentas, baixo da enferruxada e verdescente coira do bronce; o esprito dos seres que aínda continúan a representar. Hai centos de ollos que nos vixían, que observan os nosos pasos, que nos perseguen coas súas miradas. Hai un cento de olladas que calan dores e sufrimentos, que gardan segredos e momentos, sentinelas mudos que se mofan dos máis bébedos estudantes e asexan ós máis ardentes namorados. Hai unha Compostela de almas que finaron e se resisten a desaparecer. Hai unha Compostela doutras, tamén, que somentes ficarían vivas no maxín dos seus creadores. Hai unha comunidade de almas que se perden en cada recuncho da cidade, ollos que adoitan bagoar cando as chuvias cobren de tristura as históricas rúas de Compostela. 

Estas faces, que se agochan trala monótona rutina do cotián e semellan ignoradas polas xentes que habitan esta cidade fría e monumental, espállanse por cada un dos moitos rueiros que conflúen arredor do sacro eixo catedralicio. A meirande parte destas faces, noutrora vívidas almas recoñecidas da cidade, noutrora ilustres mestres, doutores, poetas, cregos, abades, reis, apóstolos, escritores e artistas; estarían dalgún xeito vencellados a Santiago ou levarían a Compostela no corazón. Estas facianas, que ás veces somentes ficaron vivas nas destras mans dos seus creadores ou na mente dos seus mecenas, vixían cada noite o deambular das xentes no Obradoiro, nas Praterías, en Cervantes, na Quintana ou na Acibechería. Tamén os hai na Rúa Nova e no Vilar, no Preguntoiro, en Mazarelos, no Franco ou na Alameda; baixo dos arcos e sobre das bóvedas, nos alicerces, nas fontes e nas prazas, nos mosteiros e nas capeliñas, en cada unha das caras da vella catedral. 

Un cento de almas petrificadas e mudas, un cento de ollos sombrizos e cavorcos, un cento de obras mestras contemplativas lémbrannos a historia labrada nesta cidade, as mestras mans dos máis anónimos canteiros que fixeron de Compostela un monumental museo á intemperie, unha fin espiritual procurada por milleiros de fieis e peregrinos chegados dende tódalas partes do planeta, a sacra e reivindicativa capital dos nosos días; o celme i o corazón do noso país. Mais nós, os que habitamos aínda esta cidade de estudantes, funcionarios, políticos, artistas, anciáns e peregrinos, os que obviamos a beleza e a maxia que se conxuga nesta sacra capital, os que transitamos a mesma rutina de chuvias e xeadas sen cruzarmos nin tan sequera unha ollada; perdémolo costume de ollármonolos ollos entre nós como para reparar aínda nos ollos de Compostela.