A rutilante muxica de Punta Nariga

“Da pasada mocedade,
Can diferente ora estás...
Os verdes anos primeiros,
Fogen como ó vento soán,
Do esquivo cabo Nariga,
Antr' ó espeso matorral”.
Eduardo Pondal, Queixumes dos pinos

Coma gaivotas vagabundas que procuran a ferocidade da costa e pousan nos máis intransitables cantís, arribamos paseniño até as terras dos sanguentos solpores. Coma bravías aves que vagan silandeiras, acompañadas dos salitrosos ventos do nordés, agardamos a morte da tarde; o ardente horizonte da costa asasina e a tráxica lus que se afunde no mar. Aló onde o mar se mostra máis indómito, onde o Atlántico escacha a súa furia creando brétemas de escuma, agardaba por nós un dos faros máis singulares do noso Pais. Namentres ascendiamos cara Santo Hadrián, no Concello de Malpica de Bergantiños, semellabamos sobrevoar as Sisargas a barlovento. Dende alí puidemos albiscar o brazo de terra que desafía, dende tempos inmemoriais, a bravura do seu mar e dos seus ventos. Aquel impresionante saínte de terra non era outro que o monte de Punta Nariga, unha paraxe que aínda non remataramos de descubrir e que fica entre o Roncudo e o Cabo de Santo Hadrián. Sen saírmonos do concello coruñés de Malpica, decidimos coller rumbo ó lugar de Barizo. De camiño ó Monte Nariga tivemos ocasión de albiscar as históricas Torres de Mens, un dos antigos fogares da estirpe dos Moscoso, mais a torre que nós andabamos a procurar ficaba a rentes do mar. 

Logo de atravesar o Monte Nariga, á fin puidemos ollar dende ó lonxe a branca lus que nos marca a fin da nosa travesía costeira, o límite entre a terra e o mar. Enriba mesmo dos perigosos cantís de Punta Nariga, ollamos como a intermitente muxica do seu faro comezaba a refulxir, agardando o retorno dun sol que nos deixa a escuras cada día. Estabamos preto do Faro de Punta Nariga, o máis novo de tódolos faros do País e do Estado. Somentes restaba embarcar nun navío de pedra que, de fronte ó Atlántico, semella burlar os ventos e mareas, os embates e as tebras. Alí, a carón do mascarón de proa no que semella izar o seu voo o Atlante, contemplamos sen presa os primeiros sinais de advertencia; as intermitentes alertas do Faro da Nariga. Esta muxica malpicá, coma diciamos, é o último facho construído no noso País. Foi proxectado i erixido entrámbolos anos 1993 e 1995 polo prestixioso arquitecto galego César Portela, logo de que se decidise a súa construción no Plan de Sinais Marítimos de 1984. Sitúase a uns cincuenta metros sobre do nivel do mar, e a súa refulxente lus acada as 22 millas náuticas. A lanterna fica no alto do pétreo mastro, de case corenta metros de altura, que se erixe no centro deste triunfante navío varado sobre dos cantís.

Comeza a anoitecer, e no horizonte semellan mesturarse as máis sensuais e tenras cores. Embarcamos na nosa portentosa nave para ollar cada detalle, cada unha das diferentes caras deste ciclope colosal, construído en granito do Porriño, que vixía os mares da costa bergantiñá. A base triangular do Faro da Nariga foi aproveitada polo seu creador para outorgarlle diferentes perspectivas, polo que cada un dos seus vértices é distinto dos demais e ten o seu particular significado. Situámonos no vértice orientado ó solpor onde podemos ollar a afiada proa que semella atravesar as teas do mar e acoitelar os azoutes do vento. No vértice mesmo da pétrea e soberbia proa, puidemos observar a escultura do Atlante; unha obra do escultor Manolo Coia na que representa unha figura metade humana, e metade gaivota, que semella coller folgos pra botar a voar. Detémonos de costas a este mascarón de proa para viaxar coa rutilante lus que se perde neste sanguento e ardente horizonte, no que afogan náufragos e namorados. Aló onde morre o sol renacen as estrelas, na marxe infinda dos confíns da terra. Decidimos emprender o noso voo de gaivota para volver a ollar dende o ceo o faro que se erixe triunfante sobre dos feros cantís da Punta Nariga; a rentes mesmo do mar.

Noutro dos vértices deste pétreo barco vixía, en concreto no que fica orientado cara o sur, puidemos ollar a cara onde mellor se pode apreciar a morfoloxía de navío que o seu creador quixo outorgarlle a este faro bergantiñán. Esta poida que sexa a mellor vista terrestre onde apreciar todo o conxunto, a que nos recibe e a que nos convida a embarcar. De fronte a nós contemplamos a silueta dun xigantesco barco que, se non fose de pedra, ben podería atravesar este amplo océano que se perde no horizonte. Dende esta cara puidemos ollar as diferentes partes dun navío que parece encallado entre os cantís. A proa, ou vértice sur, carece de mascarón e fica presidida por unha gran ponte de mando. Sobre dela eríxese un mastro de pedra do cal nace e morre unha noctámbula lus. A noite vai apoderándose do ceo da costa bravía, e somentes podemos albiscar a estática silueta deste barco que vixía dende terra. Cavilamos na importancia que tiveron dende sempre estes sinais marítimos. Son moitas as lendas que se tecen sobre destas construcións. Algunhas delas, as máis negras, falan dos fachos que os raqueiros, ou piratas de terra, acendían en certos lugares das súas costas para enganar ós barcos e facelos encallar. 

Nembargantes, nesta nosa Galicia tivemos o enorme privilexio de conservar as máis célticas lendas que nos identifican e nos distinguen como pobo. Tamén tivemos a sorte de contar cos mellores escritores pra versalas. Tanto Pondal coma Murguía conseguiron trasladar ós galegos a mítica lenda de Breogán, o fundador da Brigantia e o creador do faro máis vello do mundo; a Torre de Hércules. É curioso que no noso País teñamos un faro tan vello como a Torre de Breogán, e outro tan moderno como o de Nariga. Quizais porque gran parte da nosa riqueza, oportunidades, ilusións e traballos, seguen a ficar no noso mar. Mais o certo é que nesta costa traizoeira na que pousamos, a morte i a desgraza están presentes cada día. Non esquezamos que estamos nunha das beiras da Costa da Morte, polo que a presenza deste faro faise imprescindible. Emprendémolo voo de regreso, como gaivotas preguiceiras, deixando tras de nós os agónicos reflexos do solpor desta costa asasina. Quen sabe se volveremos a embarcar neste pétreo navío algún día, quen sabe se volveremos a ollar a rutilante muxica do seu faro. Xa ás escuras, tomamos folgos como o Atlante, e botamos a voar.